فمینیسم یا زنان‌سالاری به مجموعه‌ای از جنبش‌ها، نظریه‌ها و باورها اطلاق می‌شود که هدف آن دستیابی به حقوق برابر و عدالت برای زنان است. این جنبش به مبارزه با نابرابری‌های جنسیتی، تبعیض، و خشونت علیه زنان می‌پردازد و بر لزوم تغییر در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تأکید دارد.

فمینیسم در طول تاریخ به شکل‌های مختلفی بروز کرده و شامل شاخه‌های گوناگونی است، از جمله فمینیسم لیبرال، رادیکال، سوسیالیستی و اسلامی. هر یک از این شاخه‌ها به مسائل خاصی پرداخته و راهکارهای متفاوتی برای رسیدن به اهداف خود دارند.

فمینیسم نه‌تنها بر حقوق زنان تمرکز دارد، بلکه به دنبال تغییر نگرش‌ها و ساختارهای اجتماعی است که به نابرابری‌های جنسیتی دامن می‌زنند.

انواع فمینیسم:

1. فمینیسم لیبرال:
   • بر حقوق قانونی و سیاسی زنان تأکید دارد و به دنبال تغییرات قانونی و اصلاحات اجتماعی است. هدف آن دستیابی به فرصت‌های برابر در عرصه‌های آموزشی و شغلی است.
2. فمینیسم رادیکال:
   • این شاخه به ریشه‌های ساختاری نابرابری‌های جنسیتی می‌پردازد و بر این باور است که برای تغییر واقعی، باید سیستم patriarchy (مردسالاری) به‌طور کامل تغییر یابد.
3. فمینیسم سوسیالیستی:
   • به ارتباط بین نابرابری‌های جنسیتی و اقتصادی می‌پردازد و بر این باور است که آزادی زنان با آزادی اقتصادی مرتبط است. این نوع فمینیسم بر اهمیت تغییرات اقتصادی و اجتماعی برای دستیابی به حقوق زنان تأکید دارد.
4. فمینیسم اسلامی:
   • به تفسیر متون دینی از دیدگاه حقوق زنان می‌پردازد و بر این باور است که دین می‌تواند به ترویج حقوق زنان کمک کند.
5. فمینیسم محیطی:
   • بر پیوندهای بین نابرابری‌های جنسیتی و مشکلات زیست‌محیطی تأکید دارد و به بررسی تأثیر تغییرات زیست‌محیطی بر زنان می‌پردازد.
   • بحران کم آبی در پایتخت افغانستان
   • انعکاس حقوق زنان در قوانین داخلی افغانستان در زمان جمهوریت

اهداف فمینیسم:

• دستیابی به حقوق برابر: برابری در حقوق قانونی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی.
• مبارزه با خشونت: کاهش و حذف خشونت‌های خانگی و جنسی علیه زنان.
• تغییر نگرش‌ها: تغییر باورها و نگرش‌های جامعه درباره نقش و جایگاه زنان.
• افزایش مشارکت سیاسی: تشویق زنان به شرکت در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی.
• حمایت از سلامت و رفاه: ارتقاء بهداشت و سلامت زنان و بهبود شرایط زندگی آنان.

فمینیسم به‌عنوان یک جنبش پویا و چندبعدی، همواره در حال تحول است و با چالش‌ها و نیازهای جدید جامعه سازگار می‌شود.

برای مطالعه بیشتر در مورد فمینیسم می توانید به منابع زیر رجوع کنید:

• • “فمینیسم و فرهنگ” نوشته سوزان براون میلر
  • “فمینیسم: تاریخچه و نظریه‌ها” نوشته مریم بهروزی
  • “زنان و قدرت” نوشته مایا آنجلو
  • “فمینیسم و ادبیات” نوشته هدی سجادی
• مقالات علمی:
  • مقالات منتشر شده در مجلات معتبر مانند “Women’s Studies International Forum” و “Gender and Society”.
• سایت‌ها و وبلاگ‌ها:
  • وب‌سایت‌های سازمان‌های فمینیستی مانند “UN Women” و “Women’s March” که اطلاعات و منابع آموزشی ارائه می‌دهند.
  • وبلاگ‌های فردی و جمعی که به موضوعات فمینیستی پرداخته‌اند.
• فیلم‌ها و مستندها:
  • مستندهایی مانند “Miss Representation” و “Feminists: What Were They Thinking?” که به موضوعات فمینیسم و حقوق زنان می‌پردازند.